Podcast: handelingsverlegenheid bij kindermishandeling
26 juni 2025
Wat gebeurt er als jeugdprofessionals schroom en schaamte (ook wel: handelingsverlegenheid) voelen om in te grijpen bij kindermishandeling? In deze indringende podcastaflevering gaat Margreet Timmer van TIMM consultancy en het het Landelijk Opleidings Centrum Kindermishandeling in gesprek met Rudy Bonnet, voorzitter van VKM en ervaren bestuurder in het sociaal domein. Samen verkennen zij de impact van handelingsverlegenheid, het belang van professionele reflectie en de noodzaak van duidelijke regie en samenwerking.
Handelingsverlegenheid: waarom professionals soms niet durven handelen
Centraal in het gesprek staat de invloed van schroom en schaamte op het handelen van professionals als het gaat om kindermishandeling. Rudy Bonnet verwijst naar het werk van Herman Baartman, die de term handelingsverlegenheid introduceerde. Veel professionals deinzen terug om onveiligheid bespreekbaar te maken, uit angst, onzekerheid of eerdere ervaringen. Toch is juist het benoemen van wat je ziet en voelt essentieel bij het signaleren van kindermishandeling en huiselijk geweld.
“Openheid en eerlijkheid, ook als het spannend is – dat is de basis waarop je zou moeten werken”.
Van meldcode tot samenwerking: thema’s uit de praktijk
Deze aflevering biedt een realistisch en openhartig beeld van de dagelijkse praktijk van jeugdprofessionals. De volgende thema’s komen aan bod:
Regie en samenwerking
Het ontbreken van heldere verantwoordelijkheden binnen wijkteams of netwerken zorgt vaak voor vertraging en onduidelijkheid. Rudy benadrukt hoe belangrijk het is om duidelijke afspraken te maken over casusregie en opvolging. Gebrek aan regie leidt tot langdurige onveilige situaties voor gezinnen.
Meldcode huiselijk geweld: praktische toepassing
Hoewel de meldcode wettelijk verplicht is, blijft de toepassing in de praktijk lastig. Veel professionals worstelen met de stappen of zien het als een papieren verplichting. Rudy’s advies: “Gebruik de meldcode als een praktisch hulpmiddel, niet als doel op zich.”
Reflectie, intervisie en supervisie
Handelingsverlegenheid los je niet op met protocollen alleen. Wat helpt, is structurele ruimte voor reflectie, het delen van ervaringen en leren van elkaar. Toch ontbreekt het in veel organisaties nog aan tijd, begeleiding en ondersteuning.
Multidisciplinair samenwerken
Langdurige samenwerking en onderling vertrouwen zijn cruciaal. In wijkteams waarin professionals elkaar goed kennen, ontstaat er pas echt ruimte voor openheid, kritische reflectie en gezamenlijk leren.
Opleiding en professionele ontwikkeling
Reflectie en omgaan met persoonlijke ervaringen zouden een vast onderdeel moeten zijn van elke opleiding in het sociaal domein. Alleen zo ontstaat er een stevige professionele basis.
Praktische tips voor jeugdprofessionals
Deze aflevering biedt concrete handvatten voor professionals die werken met gezinnen:
- Wees je bewust van schroom en schaamte – en durf deze bespreekbaar te maken.
- Zie de meldcode als hulpmiddel, niet als dwingend doel.
- Plan actief tijd in voor reflectie, intervisie en supervisie. Benoem onveiligheid eerlijk en zonder oordeel.
- Investeer in vertrouwen en samenwerking binnen je team.
Klik hier om de podcast te beluisteren. Of klik op de eerdere passage: Handelingsverlegenheid: waarom professionals soms niet durven handelen.